مراجع

1- نقش تعيين‌كنندة زندگي كشاورزي سنتي كه اشكال مختلف زندگي عشاير نيمه‌صحرا نشين محض در آن تأثير بسزايي داشته در همين زمينه ديده مي‌شود كه از مناطق و سرزمينهاي پرجمعيت با اقوام گوناگون عده قليلي با برنامه قبلي مهاجرت مي‌كنند.

از طرف ديگر افرادي فصلي به طرف شهر هجوم مي‌آورند يا به كشورهاي مجاور مهاجرت مي‌كنند به همين دليل آمار جمعيت در افغانستان در فصلهاي مختلف سال بسيار متفاوت است. [1]

2- كارهاي پيوسته در شهر بسيار كم مي‌باشد و اين به آن دليل مي‌باشد كه در نظام اقتصادي راكد افغانستان، رشد اقتصادي اندك است. منجمله شهرهايي كه پديده‌هاي صنعتي اداري در آن ايجاد كار كرده مي‌توان به كابل (صنعتي)، مزار شريف كه مركز تهيه كودشيميايي منسوجات، گاز و نفت و …اشاره كرد. [1]

3- مانع ديگر كه بر سر راه فرآيند رشد شهرها قرار گرفته تامين بودجه سازمانها در تشكيلاتي مي‌باشد كه در كار شهرسازي افغانستان مسئوليت دارند. [1]

تأمين بودجه عمران شهري براي ايجاد سازمان متشكل از طراحان و متخصصان خارجي و افغاني‌هاي تحصيل‌كرده در دانشگاههاي خارج از كشور به منظور طراحي شهر به صورت سنتي و كاملاً فني از قبيل تأمين خيابانها، ايجاد روشنايي‌ها و چهارراهها و احداث ميادين همراه با مدنظر داشتن نوع گسترش شهرها.

بازسازي، ترميم يا ساخت بناهاي جديد با توجه به صرفه اقتصادي و پراكندگي و تراكم جمعيت ـ تعيين و تأمين قيمتهاي زمين كه به موجب آن از گرانفروشي و بالارفتن قيمت بي‌رويه زمين جلوگيري شود.

تأمين بودجه براي احداث تشكيلاتي كه بتواند زمين را به اراضي شهري و به اراضي آماده ساختمان تبديل نمايد ايجاد و اعمال كنترل پروژه در دستور كار مهندسان مطمئناً در پيشبرد كار بسيار ميسر و اقتصادي خواهد بود. [1]

تأثير شهرسازي به تمدن شهري در ساختار اجتماعي اقليمي شهرها.

سطح مهاجرت روستاييان ـ رشد جمعيت و مهاجر پذير بودن شهر از معضلات و كارهاي با اهميت بالا در شهرسازي مي‌باشد.

Top

1ـ بعضي زمين را مي‌خرند بدون نظر به اينكه آنرا به ساختمانهاي مسكوني تبديل نمايند.

2ـ بخشي زمين را مي‌خرند و در آنجا خانه بنا كرده و بعد از خرابي خانه‌هاي قديمشان به آنجا مهاجرت مي‌کنند.

3ـ عده‌اي به ساختمانهاي جديدالبنا كه توسط شهرداري ساخته مي‌شود مهاجرت مي‌كنند كه معمولاً افراد پولداري مي‌باشند.

4ـ مالكاني كه روستانشينان حومه مي‌باشند كه ساختمانها يا زمينهايي را مي‌خرند و بعد به اجاره مي‌دهند.

5ـ مهاجراتي كه براي كسب و تجارت و يا كارآيي جايي را اجاره مي‌نمايند.

توجه به اين امر كه سنتهاي افغاني‌ها تمايل به حياطي مشجر كه ديواري به دور آن كشيده باشد كه كم‌وكيف خانه را بپوشاند و موجب دراندرون ماندن خانمها مي‌شود. [1]

رعايت مباني شهري كه بيشتر تك‌خانواري و قطعه‌ زميني در حدود 1000 مترمربع را ويژه خود قرار داده است كه حتي در بعضي مواقع بيشتر نيز مي‌باشد كه اشكلات عمده‌اي در شهرها بوجود مي‌آورد كه عبارتند از:

1ـ هزينه تأسيسات زيربنايي شهر خيابان‌كشي و تهيه وسايل نقليه شهري آب ، برق و …

2ـ كار روي زمينهاي پرارزش زراعي اطراف، شهرها را به تعطيلي مي‌كشاند.

Top

كشورهاي همساه همچون ايران، پاكستان، تاجيكستان، ازبكستان و تركمنستان مي‌توانند به وسيله فرستادن مواد اوليه همچون گاز و نفت، مصالح ساختماني و استفاده از اين كشور ها به عنوان پل ترانزيتي با ارسال مواد مصالح صنعتي به داخل كشور افغانستان همچنين در ارسال قطعات الكترونيك مخابرات …و احداث نيروگاههاي برقي و اتمي و ….توسط متخصصان كشورهاي همسايه مي‌توان مفيد باشد.

كشورهاي اسلامي با توجه به اشتراك در دين و سنت مي‌توانند در مورد طرحها كه در آن ايده‌هاي اسلامي و نيز استفاده از تخصص و توليدات مي‌توانند در عمران افغانستان مهم واقع شوند كه از آن جمله مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:

1ـ ايجاد مراكز آموزشي همچون دانشگاههاي موسيقي، زبان و ادبيات فارسي و عرب، معارف اسلامي، حقوق فقه و … و ارسال متخصصان و اساتيد مخصوصاً متخصصان ايراني كه هم‌زبان و هم‌آيين يكي دارند.

2ـ در زمينه نفت و گاز و ايجاد پالايشگاه

3ـ ترميم و بازسازي زيارتگاهها كه خاص معماري اسلامي مي‌باشد.

4ـ ايجاد مراكز و ارسال محصولات فرهنگي همچون فيلمها كه منطبق بر آيين اسلام مي‌باشند.

5 ـ ارسال موادي همچون نفت وگاز ، منسوجات و ….

6ـ ايجاد مراكز آموزشي تخصصي زنان كه در زمان جنگ حق آنها كاملاً تضييع شده و پس از تكميل دوره مي‌توانند هم در خانه و هم در صحنه اجتماع مهم واقع گردند.]

Top

نكته مهم بهينه از انرژي و گاز در افغانستان مي‌باشد.

توجه به شرايط اقليمي به لحاظ زمستانهاي سرد برفگير و طولاني از نيازهاي عمده مي‌باشد. در نواحي مركزي سرما حدود 5 تا 7 ماه ميباشد كه با طراحي درست و سازگاري بين مجموعه‌هاي مسكوني با شرايط اقليمي صورت مي‌پذيرد آنگاه نياز به سوخت فقط در سه ماه دي و بهمن و اسفند خواهد بود كه اصولاً سعي مي‌شود طراحي طوري صورت پذيرد كه از عوامل سازگار اقليمي (خورشيد) در مقابل سوز و سرما استفاده شود به عبارتي كه حداكثر استفاده از آفتاب در برابر سوز و سرما شود پس معماري درست مي‌تواند از عوامل سرما و نيز هدررفتن انرژي جلوگيري كند. حال اگر دسترسي به نور آفتاب ميسر نباشد فرم مربعي در پايان يا مكعبي مناسبترين طرح مي‌باشد. چون كمترين سطح خارجي را در برابر بيشترين حجم دارد و نيز مناسبترين جهت براي تاثيركمترين باد جهتي است كه پشت به باد باشد و جهت باد كوچكترين زاويه را با نماي ساختمان ايجاد نمايد. حال اگر اشعه آفتاب در دسترس باشد فرم مكعب مستطيل كشيده كه رو به آفتاب باشد مناسبترين طرح مي‌باشد حال اگر هر دو باشد آفتاب تعيين‌كننده و فرم مكعب تعيين‌كننده خواهد بود.

1ـ به حداقل رساندن جبهه شمالي واحد مسكوني و بافت مجموعه و قراردادن حداكثر طول جبهه بنا و بافت معرض تابش آفتاب.

2ـ انحراف‌دادن بنا و كل بافت مجموعه از محور دقيق شمال به جنوب در حدود 25 درجه در جهت عقربه‌هاي ساعت تا تقريباً سطح بنا و بافت مجموعه در معرض نور خورشيد باشد.

و نيز لازم است كه عوامل در بافت مسكوني قرارگرفتن دو جداره خيابانها، معابر و همچنين بناها است كه بر اثر آن از انباشتگي برف و يخ‌زدگي جلوگيري شود و در

فضل گرما ايجاد سايه در كنار خيابان و مسير پياده است.

Top

بطور كلي مي‌توان نتايج زير را به دست آورد:

افغانستان مي‌تواند با استفاده از يك برنامه‌ريزي دقيق و كارشناسانه كشوري مستقل و پيشرفته باشد.

كمك‌گيري از كشورهايي كه تجربه جنگ با دشمنان خارج و داخل را داشته و در بازسازي كشور موفق بوده‌اند مي‌تواند بسيار مفيد باشد.

بايد با درنظر گرفتن اولويت‌ها و انتخاب اقتصادي‌ترين طرحها كارها، در افغانستان پيش‌ برده شود.

ايجاد امنيت و استقرار پليس و حفظ جان و مال كاركنان و مردم مهمترين مسئله مي‌باشد.

برگزاري سمينارها و كنفرانسهاي مختلف در مناطق زماني مختلف و استفاده از نظرات صاحبنظران به صورت كاملاً تخصصي در پيشرفت عمراني در افغانستان بسيار تأثيرگذار خواهد بود.