بازگشت به صفحه اول 

دانشگاه فردوسی مشهد

 دانشکده علوم تربيتی وروانشناسی

گروه آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی

فهرست دانش آموختگان ودانشجويان کارشناسی ارشد رشته

 کتابداری و اطلاع رسانی

وچکیده نامه پایان نامه ها

چکیده فارسی

پژوهش حاضر بااستفاده از روش پيمایشی به منظور بررسی نرخ دسترس پذیری فیزیکی کتابها، عوامل موثر بر موجود نبودن و مدت زمان بازیابی آنها از مجموعه های موجود در کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه فردوسی انجام شده است. هدف، مقایسه دسترس پذیری فیزیکی کتابها در حوزه های علوم و علوم انسانی/ اجتماعی بوده است. نمونه ای شامل560 کتاب از کتابخانه های دانشکده های قفسه نیمه بسته  دانشگاه فردوسی شامل ادبیات، الهیات، تربیت بدنی، علوم اداری، علوم تربیتی،  علوم ریاضی وکشاورزی انتخاب شد.ابزار گرداوری داده ها شامل دو سیاهه بود که یکی از آن مشخصات280 کتابی بود که به روش نمونه گیری تصادفی نظام یافته از رف برگه هرکتابخانه برگزیده شد و سیاهه دیگرمشخصات 280 کتابی بود که از میان در خواستهای خود دانشجویان برگرفته شد. هرکدام از سیاهه هادارای دو قسمت بود. در قسمت اول اطلاعات کتابشناختی کتابها آورده شد و درقسمت دوم مدت زمان میان درخواست کتاب ودریافت آن، وضعیت موجودبودن یا نبودن وعوامل مؤثر بر موجودنبودن هرکتاب ثبت شد. نیمی از کتابهای برگزیده از رف برگه(4/1 کل نمونه) توسط خود پژوهشگر مورد جستجو قرار گرفت ونتایج یادداشت شدوسایر کتابها(4/3 کل نمونه) با اعلام دانشجو وتوسط کارکنان میز امانت بازیابی شده است. در تحلیل داده ها از فرمول رضامندی کانتور، آزمون آماریT  وF   و X استفاده شده است.احتمال رضامندی81 درصد ونرخ موجود بودن کتابها، 5/80 درصد در کل دانشگاه بدست آمد. نتایج نشان داددسترس پذیری فیزیکی کتابها در کلیه کتابخانه ها در مقایسه باآنچه که در تحیقاتدیگر به ویژه در خارج از ایران گزارش شده است(65-50درصد)ازوضعیت نسبتأ مطلوبی بر خوردار است. دسترس پذیری فیزیکی به کتابها میان حوزه های علوم وعلوم انسانی/اجتماعی تفاوت معنی داری ندارد ولی زمان دسترسی به کتابها در حوزه های علوم به طور معناداری از حوزه های علوم انسانی/اجتماعی کمتر است. عامل دسترس ناپذیری کتابها بیشتر در امانت بودن کتابهاست(45/55 درصد). سایر عوامل دسترس ناپذیری به ترتیب عبارتند از: اشتباه کتابدار(54/14درصد)، اشتباه دانشجو(40/9درصد)، اشتباه قفسه آرایی(45/5درصد). از پنج فرضیه تحقیق چهار مورد ردویک موردتأیید شد.                                                                                                

چکیده فارسی

این پژوهش بااستفاده از روش تحلیل استنادی به بررسی تطبیقی میزان استفاده از پایان نامه های تحصیلات تکمیلی در مجله های علمی سه رشته علوم تربیتی، روانشناسی وکتابداری پرداخته است. هدف آنست که معلوم شودچه تعدادی ازپایان نامه های تحصیلات تکمیلی به مقاله علمی تبدیل می شود؟ نویسندگان(اعضاء هیئت علمی، فرهیختگان شاغل) به چه میزانی به پایان نامه ها استناد می کنند؟ سهم استناد هر یک از دانشگاهها، دانشکده هاورشته های سه گانه مورد نظردرجایگاه استناد کننده واستناد شونده چقدر است؟ روند زمانی استناد دهی به پایان نامه ها به میانگین زمانی استنادها به چه صورت است؟منبع گردآوری داده ها، مجله های علمی وتخصصی هر سه رشته بوده است.درتحلیل داده ها از آزمون مجذورکاری استفاد شده است. یافته هانشان می دهد که رشته کتابداری با اختصاص نیمی از استناد ها به خود، در مرتبه اول ورشته روانشناسی بااختلاف ناچیزی از رشته علوم تربیتی پیشی گرفته است. بین فراوانی استنادهای سه رشته، تفاوت معناداری در جهت برتری رشته کتابداری وجود دارد. اما از نظرفراوانی مقاله های برگرفته از پایان نامه، تفاوت معناداری بین سه رشته وجود ندارد. ازمیان استنادکنندگان به پایان نامه ها، اعضاء هیئت علمی با62% بیشتریت استناد رابه پایان نامه هاا داشته اند. اعضاء هیئت بامرتبه مربی با(24%) بیشترین واستادانی که دارای مرتبه علمی بالاتر بودند با(58/2%) کمترین استناد راداشنتد. در مقایسه استناد کنندگان سه رشته، به جزدر مرتبه دانشیاری دردیگر مراتب علمی دانشگاهی، تفاوت معنادار در جهت برتری رشته کتابداری مشاهده می شود.

از یافته های جالب آنکه از مجموع187استناد به پایان نامه،180 موردآن به پایان نامه های کارشناسی ارشد و7 موردآن به پایان نامه های دکتری استناد شده است. برخی از دانشگاهها ودانشکده ها در نقش استنادکننده واستناد شونده شاخص بوده اند. از جمله انشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت واطلاع رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشکده ادبیات وعلوم انسانی شیراز و......

از نظر فاصله زمانی استناد،بیشترین میانگین زمانی استناد40/7% سال مربوط به کتابداری وکمترین میزان(45/6%)  سال مربوط به رشته روان شناسی بوده است. درمجموع نتایج نشان دادکه میزان استفاده از پایان نامه هادرکل سه رشته، زیر10% میباشد. بیشترین میزان استفاده کنندهاز پایان نامه ها(90/20) درصد متعلق به رشته کتابداری وکمترین آن (25/4% )مربوط به رشته علوم تربیتی بوده است. 

چکیده فارسی

هدف این پژوهش بررسی وضعیت انتشار منابع مرجع تخصصی فارسی از جنبه های پراکندگی موضوعی، نوع منبع مرجع، مرتبه ویرایش  وتجدیدچاپ، نوع خلق اثر ونیز میزان فعالیت ناشران در دو حوزه علوم وفناوری در فاصله زمانی 1377-1358 است. روش پژوهش پیمایشی است که به صورت کتابسنجی انجام شده است. جامعه مورد بررسی، کلیه کتابهای منتشره شده در دو حوزه علوم وفناوری است که درجدیدترین نسخه لوح فشرده کتابشناسی ملی ایران منعکس شده است. کتابهای مرجع شناسایی شده، بر اساس متغیرهای مورد توجه تحقیق رمز گذاری شده واطلاعات آنهاباتوجه به سوالهای تحقیق وبااستفاده ازنرم افزارآماری spss مورد پردازش قرارگرفت. نتایج نشان میدهد که  تولید منابع مرجع در بیست سال اخیر دستخوش نوسانات وپراکندگی در فراوانی آنها بوده است. بطورکلی، درحوزه علوم212 عنوان ودرحوزه فناوری 301 عنوان کتاب مرجع با توزیع موضوعی متفاوت منتشر شده است. در برخی از رشته های علوم مانند ریاضیات، شیمی وکلیات علوم بیشترین منابع ودر رشته فیزیولوژی کمترین منابع مرجع تولید شده است. در حوزه فناوری نیز بیشترین فعالیت در رشته های مهندسی عمومی،برق وکلیات فناوری،ودررشته مهندسی راه آهن کمترین میزان تولید منابع مرجع مشاهده می شود. در میان انواع منابع ردیف اول، واژه نامه هاودستنامه ها بالاترین درصد رادر هردو حوزه به خود اختصاص داده است . بطور کلی کمبود منابع مرجع ردیف دوم مانند کتابشناسیها ، نمایه نامه ها و چکید ه نامه ها در هردوحوزه وجود داردکه این کمبود در حوزه علوم محسوس تر است. نتایج همچنین نشان می دهد که منابع اندکی به ویرایش وچاپ بعدی رسیده است. درعین حال، بیشترین ویرایش و تجدید چاپ در زمینه واژه نامه هاودستنامه ها صورت گرفته است. ازنظر خلق نوع منابع مرجع، اکثر منابع تولید شده دردو حوزه ازنوع گردآوری است. درحوزه فناوری میزان منابع ترجمه ای بیشتر از تألیفی، ودر حوزه علوم این میزان تقریباُ برابر است. بطورکلی، درمیان ناشران مختلف، فعالیت ناشران خصوصی در هر دو حوزه بیشترازسایر ناشران است. در حوزه علوم ،فعالیت ناشران دانشگاهی دوبرابر ناشران دولتی است امادرحوزه فناوری ناشران دولتی فعالیت بیشتری نسبت به ناشران دانشگاههی دارند. درپایان پیشنهادهای برای بهبود وضعیت تولید وانتشار منابع مرجع ارائه گردیده است.

چکیده فارسی

جستجوی آثار معروف وآثار وابسته به آنها در فهرستهای رایانه ای موجود، معمولاُ با بازیافت زیاد وبدون نظم همراه است. رابطه بین چنین آثاری نیز، درفهرستها به درستی نشان داده نمی شود.

هدف این پژوهش، شناسایی ودسته بندی آثار وابسته درمحدوده کتابهای فارسی از رویکرد فهرست نویسی برای جستجو، بازیابی ونمایش مؤثرتر درفهرستهای رایانه ای است. این پژوهش مطالعه ای توصیفی وتحلیلی است و جامعه پژوهش آن را، پیشینه های کتابشناختی آثار فارسی در فهرستهای رایانه ای از جمله فهرستگان رایانه ای کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد، فهرستگان مرکزی کتابخانه های آستان قدس رضوی ولوح فشرده کتابشناسی ملی ایران تشکیل می دهد. از میان آثار وابسته، دو اثر از حوزه دین(قرآن مجیدونهج البلاغه)، دواثر از حوزه ادبیات (شاهنامه ومثنوی معنوی)، دواثر از حوزه فلسفه(شرح منظومه ولمعه الدمشقیه)ویک اثر از حوزه علمی (مبانی طب سسیل) انتخاب گردید.

نتایج عمده پژوهش عبارت است از:

1.     بیشترین نوع رابطه های کتابشناختی در میان آثار فارسی به ترتیب عبارت است از رابطه اشتقاقی، رابطه هم ارز، رابطه توصیفی، رابطه توالی، رابطه کل وجزء ورابه همراهی.

2.     یکی ازدلایل بازیافت ونمایش نامطلوب آثار وابسته در فهرستهای رایانه ای، مربوط به عدم همخوانی برخی از قواعد فهرستنویسی با ملزومات فهرستهای رایانه ای است.

3.     عدم دسته بندی آثار وابسته براساس نوع وابستگی آنها به اثر اصلی یکی دیگر از مهمترین دلایل بازیافت نامطلوب و مبهم ماندن رابطه میان آثار نمایش داده شده می باشد.

4.     اختیاری بودن "عنوان قراردادی "در قواعد انگلوامریکن وساختار فعلی آن عامل دیگری برای بازیافت ونمایش نامطلوب آثار وابسته است.

5.     یکی از مشکلات اصلی فهرستهای رایانه ای که منجر به بازیافت ونمایش نامطلوب آثار میشودساختار پیشینه های ماشین خوان وساختار فهرستهای رایانه ای در نمایه سازی فیلدها ودر ایجاد فایلهاست.

پیشنهادهایی برای انسجام بیشتر در ساختار پیشینه ها ونیز ساختار فهرستا ارائه شده است تا ضمن فراهم شدن امکانات بیشتر برای جستجو، بازیابی ونمایش بهتر آثار وابسته، ارتباط میان آثار به شکل بارزتری برقرارشود.

چکیده فارسی:

پژوهش حاضر به منظور شناسای عوامل مؤثردرتبدیل پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری به شکل مقاله علمی _ پژوهشی در مجله انجام گرفت.

فرضیه های اساسی این پژوهش عبارت است از:

1.     پایان نامه هااز دید مجموعه دانشگاهی از قابلیت تبدیل به مقاله برخوردار است.

2.     انگیزه مادی_ معنوی در دانشجویان عامل مؤثر در تبدیل پایان نامه ها به شکل مقاله است.

3.     میزان تأکید مجموعه دانشگاهی(استادان راهنماو...)در تبدیل پایان نامه به مقاله مؤثر است.

4.     توانایی علمی _ ادبی نویسی فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد ودکتری درتبدیل پایان نامه به مقاله مؤثر است.

5.     رعایت ضوابط وخط مشهای دیکته شده از سوی مجلات در تبدیل پایان نامه به مقاله مؤثر است.

6.     کمیت تعداد عنوانهای مجله های تخصصی در تبدیل پایان نامه به شکل مقاله مؤثر است.

جامعه این پژوهش شامل استادان راهنما، کارشناسان ارشد واعضای هیئت تحریریه مجله های علمی_پژوهشی می باشد. نمونه مورد پژوهش به روش تصادفی در مجموع،تعداد 150 نفر انتخاب شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش سه پرسشنامه جداگانه برای سه گروه از افراد است.

روش آماری مورد استفاده نیز آمار توصیفی و استنباطی می باشد که با کسب فراوانیها،درصد فراوانی میانگین انحراف معیار وبااستفاده از فرمول مجذورکاری حاصل شده است. آرای آزمودنیها بر اساس طیف لیکرت سنجیده شده است.

یافته های تحقیق دربیست جدول تنظیم گردیده است.که نتایج حاصل از آن به ترتیب اولویت عبارتند از: استادان راهنما نقش عمدهای در تبدیل پایان نامه هابه شکل مقالات دارند، وجود انگیزه مادی_معنوی دردانشجویان، رعایت استاندار موجود درمجلات، افزایش توانایی علمی_ ادبی نویسی دانشجویان ودرنهایت افزودن بر تعداد عناوین مجلات تخصصی در تبدیل پایان نامه به شکل مقاله در مجله های علمی_پژوهشی تأثیر مثبت دارد. درپایان پیشنهاد هایی برای رفع موانع بر سر راه دانشجویان در تبدیل پایان نامه به مقاله ارائه شده است.

چکیده فارسی:

نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان می تواند ناشی از ویژگیهای فردی و یا شرایط محیطی باشد که این افراد در آن زندگی می کنند. شناخت این ویژگیها و شرایط می تواند به کتابداران کتابخانه های دبیرستانی کمک کند تا با شناسائی نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان به مجموعه سازی متناسب با این نیازها همت گمارند.

در این پژوهش سعی شده است با در نظر گرفتن هرم نیازهای مازلو و هدفهای کلیات نظام آموزش متوسطه، الگویی از نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان دبیرستانی ارائه شود و سپس با استفاده از این الگو به تعیین اولویت نیازهای اطلاعاتی از دیدگاه معلمان و دانش آموزان و همین طور ارزیابی توانایی مجموعه کتابخانه های دبیرستانی در برآوردن این نیازها پرداخته شود.

لذا در این الگو با توجه به الگوی چن در بررسی نیازهای اطلاعاتی، نیازها در چهار گروه کلی نیازهای فردی،نیازهای آموزشی و تحصیلی،نیازهای سیاسی و اجتماعی و نیازهای مذهبی و معنوی تقسیم بندی شده اند. این بررسی از طریق پرسشنامه و در نمونه ای در حجم 395 دانش آموز و 200 معلم در شهر مشهد اجرا شد. نتایج این بررسی نشان داد که در بین گروههای چهارگانه نیازهای اطلاعاتی نیازهای فردی و مذهبی از نظر دانش آموزان دبیرستانی اولویت اول را دارا هستند و نیازهای آموزش و سیاسی و اجتماعی در مراتب بعدی اهمیت جای می گیرند و به نظر معلمان، نیازهای مذهبی اولویت اول و نیازهای سیاسی اجتماعی، آموزشی و فردی به ترتیب در مراحل بعدی اهمیت جای می گیرند. یافته های این پژوهش همچنین مشخص کرد که بین نظرات معلمان و دانش آموزان درباره نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین نظرات دانش آموزان دبیرستانی درباره نیازهای اطلاعاتی آنها از جنس و ناحیه تحصیل آنها مستقل نیست و این متغیرها در نظرات دانش آموزان تآثیر دارند. در ادامه ، بررسی مجموعه کتابخانه های دبیرستانی مورد پژوهش نشان داد که بین اولویت نیازهای اطلاعاتی دانش آموزان و توانایی مجموعه منابع این کتابخانه در برآوردن این نیازها ، همخوانی وجود ندارد و منابع اطلاعاتی موجود در این کتابخانه ها تا حدود زیادی پاسخگوی نیازهای اطلاعاتی مطرح شده توسط دانش آموزان نیست.

چکیده فارسی:

جستجوی موضوعی یکی از راههای جستجو در فهرستها و پایگاههای اطلاعاتی است. این شیوه جستجو با مسائلی همراه است که بازیابی منابع مورد نیاز کاربر(استفاده کننده) رابامشکلاتی روبرو می سازد. هدف این پژوهش بررسی رفتارهای اطلاع یابی کاربران و جستجوی موضوعی در فهرست رایانه ای کتابخانه مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد و ارائه راهکارهای عملی برای استفاده بهینه از قابلیتهای جستجوی موضوعی در فهرستهای رایانه ای است. پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش کاربران فهرست رایانه ای ذکر شده است که در دو مرحله مورد مطالعه قرار گرفته اند.

الف.درمرحله اول،از طریق توزیع پرسشنامه محقق ساخته میان 357 از کاربران فهرست، در مورد مسائل مختلف جستجوی موضوعی، از جمله انواع آنها میزان رضایت کاربران از جستجوی موضوعی و توانایی آنها در انجام جستجوی موضوعی نظرسنجی شد.

ب.اطلاعات مورد نیاز درمرحله دوم با استفاده از ثبت و ذخیره سابقه جستجوهای کاربران به صورت خودکار در رایانه گردآوری شد. در این مرحله 383 سابقه، به عنوان نمونه انتخاب شد و از جنبه هایی مانند نوع جستجوها،مشکلات و مسائل دخیل در جستجوها، توانایی کاربران در رفع مشکلات مورد تحلیل قرار گرفت.

هفت فرضیه تحقیق از طریق اطلاعات گردآوری شده از هر یک از دو مرحله بالا و یا مقایسه آنها مورد آزمون قرار گرفت. برخی از یافته نشان می دهد که :

-         در حالی که اغلب کاربران این شیوه از جستجو را مطلوب تر از سایر شیوه های ارزیابی کردند، سابقه جستجوها نشان داد که تعداد بازیابی های نامطلوب در جستجوی موضوعی بیش از جستجوهای عنوان و پدیدآور است.

-         پاسخ های کاربران نشان داد که افزایش نتایج جستجو برای آنها دشوارتر از کاهش نتایج جستجو است و میزان بازیابی های بدون نتیجه نیز گویای این مطلب بود.

-         همچنین مشاهده شد  که خطاهای املایی تنها بخش کوچکی از اشتباه کاربران را تشکیل میدهد و اغلب بازیابی های بی نتیجه در سابقه جستجو ناشی از عواملی غیر از املای اشتباه واژه ها است.

-         اغلب کاربران به استفاده از آموزش چگونگی استفاده از فهرست تمایل نشان دادند.

-         خاطرنشان می شود که کاهش مشکلات جستجوی کاربران باید، در سه مسیر موازی، ارتقای توان  کاربران فهرست، غنی سازی محتوای اطلاعاتی فهرست و افزایش توان نرم افزارهای کتابخانه ای انجام شود. تلاش در ارتقای هر یک از زمینه های فوق، نیازمند پیشرفت در دو بخش دیگر است. در خاتمه پیشنهادهایی چند در ارتباط با پیشرفت در جستجوی موضوعی ارائه شده است.

چکیده فارسی:

پژوهش حاضر با استفاده از روش پیمایشی به منظور بررسی میزان دسترس پذیری و استفاده از کتابهای سال و کتابهای نمونه تحقیق در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و کتابخانه مرکزی آستان قدس انجام شده است. هدف تحقیق آن است که توانایی شیوه های رایج انتخاب کتاب در کتابخانه های دانشگاه فردوسی و کتابخانه مرکزی آستان قدس را با تعیین مقدار وجود و یا عدم وجود کتابهای برگزیده سالهای گذشته ایران و کتابهای نمونه تحقیق در آنها مورد بررسی قرار دهدو بامقایسه دفعات امانت  کتابهای سال و کتابهای نمونه تحقیق در کتابخانه های مورد بررسی به تفاوت یا عدم تفاوت در میزان استفاده از کتابهای سال و نمونه تحقیق در این دو مجموعه دست یابد.ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه کامل 331 عنوان کتاب سال، و100 عنوان کتاب نمونه تحقیق برگزیده شده به روش تصادفی از مجله نشر دانش است. از پرسشنامه حضوری (کتبی-شفاهی)برای آگاهی از شیوه انتخاب کتابهای فارسی استفاده شد.

در تحلیل داده ها از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون     استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که بین وجود یا عدم وجود کتابهای سال و کتابهای نمونه تحقیق در دو گروه کتابخانه مورد تحقیق تفاوت معنی دار وجود ندارد. از 331 عنوان کتاب سال، 262 عنوان (15/79 %) کتاب در کتابخانه های دانشگاه فردوسی وجود دارد. در کتابخانه آستان قدس به ترتیب 278 عنوان (7/86%) از کتابهای سال و (91 %) از کتابهای نمونه تحقیق وجود دارد. همچنین مشخص شد که بین میزان مراجعه (دفعات امانت) به کتابهای سال در دو گروه کتابخانه مورد تحقیق تفاوت معنادار وجود دارد و تفاوت در جهت برتری دانشگاه فردوسی است.کتابهای سال 5356 بار در دانشگاه فردوسی و 3595 بار در کتابخانه آستان قدس به امانت رفته اند. بین میزان مراجعه (دفعات امانت) به کتابهای نمونه تحقیق در کتابخانه های مورد تحقیق تفاوت معناداری وجود دارد. یافته ها نشان داد که این کتابها در دانشگاه فردوسی 1539 بار و در کتابخانه آستان قدس 492 بار به امانت رفته است. بین میزان مراجعه به کتابهای سال و کتابهای نمونه تحقیق در دو کتابخانه مورد تحقیق تفاوت معناداری وجود دارد. داده حاکی از آن است که (74%) از کتابهای برگزیده در کتابخانه های فردوسی و (71%) در کتابخانه آستان قدس به امانت رفته اند؛ همچنین (85%) و (55%) از کتابهای نمونه تحقیق به ترتیب در کتابخانه های فردوسی و کتابخانه آستان قدس به امانت رفته اند.داده های پرسشنامه نشان داد که 9 کتابخانه دانشگاه فردوسی فاقد خط مشی مکتوب برای گزینش مواد هستند. خط مشی مکتوب آستان قدس گرچه از جامعیت برخوردار است، اما شواهد حاکی از آن است که در هنگام انتخاب کتاب کمتر به این خط مشی توجه می شود. اگر چه اکثریت کتابخانه های دانشگاه فردوسی فاقد خط مشی مجموعه سازی هستند، اما همه پاسخ دهندگان به پرسشنامه، بر اعمال معیارهای گزینش کتاب در کتابخانه خود تآکید دارند. تحلیل داده های کتاب سال و نمونه تحقیق نیز این مورد را تآکید می کند. در مجموع ، گرچه ممکن است از نظر شیوه گزینش کتاب دو گروه کتابخانه متفاوت عمل کنند، اما نتیجه حاصل از هر دو شیوه یکسان است.

چکیده فارسی:

پژوهش حاضر از نوع کاربردی می باشد و به روش پیمایشی انجام شده است. هدف از این پژوهش بررسی میزان رضایت استفاده کنندگان از خدمات اطلاع رسانی رایانه ای و عوامل موثر بر آن در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد است. در بین کتابخانه های این دانشگاه، پنج کتابخانه (مرکزی و دانشکده های مهندسی، کشاورزی، علوم ریاضی و علوم اداری) که خدمات اطلاع رسانی رایانه ای ارائه میدهد، مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش آن دسته از دانشجویان دانشگاه فردوسی بودند که از خدمات اطلاع رسانی رایانه ای استفاده می کنند. ابزار گردآوری اطلاعات ، پرسشنامه بود که در یک بازه زمانی دوماهه، 353 نفر از استفاده کنندگان این کتابخانه ها به آن پاسخ دادند. از میان هفت فرضیه مطرح شده در این پژوهش ، چهار فرضیه نخست به ترتیب به میزان همبستگی چند عاملی با رضایت استفاده کنندگان مربوط می شد. این عوامل عبارت بود از همبستگی میان میزان مرتبط بودن، حجم (تعداد پیشینه ها)، سرعت دستیابی و روزآمد بودن اطلاعات دریافتی با سطح رضایت استفاده کنندگان.

نتایج بدست آمده همبستگی معنی داری را بین هر یک از این عوامل با رضایت استفاده کنندگان نشان داد. فرضیه پنجم به مقایسه سطح رضایت دو گروه اصلی استفاده کنندگان، یعنی افرادی که جستجو در منابع رایانه ای را شخصاً انجام داده بودند و آنهایی که کتابدار جستجو را برایشان انجام داده بود می پرداخت. نتایج به دست آمده به کمک آزمون T ، اختلاف معنی داری را بین سطح رضایت این دو گروه نشان نداد.فرضیه های ششم و هفتم به ترتیب به مقایسه سطح رضایت استفاده کنندگان در کتابخانه های مورد تحقیق و نیز رشته های مختلف مربوط می شد. نتایج بدست آمده به کمک آزمون F ، تفاوت معنی داری را بین سطح رضایت آنها نشان نداد. پیشنهاداتی درباره عوامل موثر بر رضایت استفاده کنندگان از خدمات اطلاع رسانی رایانه ای و نیز پژوهشهای بیشتر در این زمینه ارائه شده است.

چکیده فارسی:

پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان رضایت شغلی کتابداران دانشگاه فردوسی مشهد و برخی از عوامل موثر بر آن انجام گرفت. این پژوهش از نوع کاربردی می باشد و به روش پیمایش انجام پذیرفت. جامعه پژوهش را کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل داد. گردآوری اطلاعات از دو طریق توزیع پرسشنامه و انجام مصاحبه گروهی انجام شد. برای آزمون فرضیه ها از آزمون T و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد و نتابج ذیل به دست آمد:

1-     بین میزان رضایت شغلی کتابدارانی که با امکانات رایانه ای کار می کنند، و کتابدارانی که از امکانات رایانه ای استفاده نمی کنند تفاوت معنی داری وجود دارد.

2-     رضایت شغلی کتابدارانی که درکتابخانه های دارای مدیران متخصص کتابداری و اطلاع رسانی کار می کنند با آنانی که در کتابخانه های فاقد مدیر متخصص کتابداری و اطلاع رسانی کارمی کند تفاوت معنا داری دارد.

3-     بین میزان رضایت شغلی کتابداران و عملکرد مدیریت کتابخانه ها همبستگی قوی وجود دارد.

4-     بین میزان رضایت شغلی کتابدارانی که موافق مدیریت متمرکز هستند و کتابدارانی که با مدیریت نیمه متمرکز دانشکده ای موافقت دارند تفاوت معنا داری وجود دارد.

5-     بین رضایت شغلی کتابدارانی که در فعالیتهایی که با مراجعان سروکار دارد یا در فعالیتهای فوق برنامه، آموزشی و تبلیغاتی مشارکت دارند با آنانی که در این نوع فعالیتها مشارکت ندارند تفاوت معنا داری وجود ندارد.

در انتها، پیشنهادهایی در جهت بهره وری بیشتر از فعالیتها و بالا بردن میزان رضایت شغلی کتابدارن و نیز انجام پژوهشهای بیشتر در این زمینه ارائه شد.

چکیده فارسی:

هدف از این پژوهش ، مشخص نمودن توزیع کمی طرحهای تحقیقاتی و بررسی قابلیت خدمات تحویل مدرک در مراکز تحقیقاتی جهاد سازندگی، جهت دسترسی به گزارشهای تحقیقاتی است.

این رساله به این سوالهای اساسی در دو قسمت پاسخ می دهد:

1-     طرحهای تحقیقاتی به عنوان مهمترین منابع اطلاعاتی در مراکز تحقیقاتی، از چه نوع توزثع موضوعی، نیروی انسانی و جغرافیایی برخوردار است؟

2-     مراکز تحقیقاتی در حوز] خدمات تحویل مدرک از چه قابلیتی برخوردار می باشد؟

روش تحقیق در بخش اول توصیفی است و بدین منظور اطلاعات 2620 طرح مصوب جهاد (خاتمه یافته و در دست اجرا) تا پایان سال 1378 از بانک اطلاعاتی چاپی مجموعه گزارشات عناوین طرحهای تحقیقاتی جهاد سازندگی استخراج و توزیع موضوعی، جغرافیایی و نیروی انسانی آنها مشخص شد. همچنین مراکز تحقیقاتی هسته با بهره گیری از قاعده بردفورد و سهم نسبی محققین  در تولید طرحهای تحقیقاتی با استفاده از قاعده لوتکا ، شناسایی گردید.

در قسمت دوم از میان طرحهای خاتمه یافته تا پایان سال 1377 ، تعداد 295 طرح به روش نمونه گیری نظام مند، انتخاب و گزارش نهایی طرح آنها از مراکز تحقیقاتی در سراسر کشور درخواست گردید.

نتایج کلی ای پژوهش اختلاف معناداری را میان استانها از نظر توزیع نیروی انسان، موضوعی و جغرافیایی نشان می دهد. این اختلاف در مقایسه با جمعیت فعال شاغل استانها و تعداد پژوهشگران حاکی است که استانهای دارای جمعیت فعال شاغل و پژوهشگر بیشتر ، طرحهای تحقیقاتی بیشتری به انجام رسانده اند.

همچنین استان تهران به لحاظ دارا بودن مراکز و مؤسسات مادر، فعالترین حوزه جغرافیایی در انجام طرح تحقیقاتی و بیشترین فراوانی نیروی انسانی محقق است.مراکز و مؤسسات مادر در اکثر حوزه ها، بیشترین تعداد طرحها را به خود اختصاص داده اند. حوزه منابع طبیعی نیز به لحاظ موضوعی ، فعالترین حوزه موضوعی شناخته شد.

در قسمت دوم تحقیق، دریافت 37 عنوان گزارش طرح از مجموع طرحهای درخواستی از مراکز تحقیقاتی، قابلیت مراکز را در توان ارائه خدمات تحویل مدرک ضعیف نشان می دهد که از مهمترین دلایل آن، عدم وجود مرجع سازمانی در پاسخگویی به نیازهای تحقیقاتی محققان جهاد سازندگی است.

چکیده فارسی:

پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان آشنایی و استفاده دانشجویان دانشگاه فردوسی از منابع مرجع و عوامل مؤثر بر آن انجام گرفت.این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام پذیرفت.جامعه پژوهش این تحقیق را دانشجویان مراجعه کننده به کتابخانه های دانشکده های ادبیات،الهیات،علوم پایه و فنی-مهندسی در یک دوره یک ماهه(از15 آبان تا 15 آذر 79) تشکیل داد.

این پژوهش در دو بخش و از طریق توزیع دو پرسشنامه جداگانه به انجام رسید.بخش اول: بررسی استفاده کنندگان از منابع مرجع ، بخش دوم:بررسی میزان استفاده از منابع مرجع.

برای تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی (فراوانی،درصد،میانگین) و آمار استنباطی ناپارامتری(ویلکاکسون،همبستگی اسپیرمن،U –من ویتنی،کروسکال-والیس، و مجذور کای) استفاده شد. این آزمونها از طریق نرم افزارهای SPSS انجام گرفت و یافته ها و نتایج زیر بدست آمد:

1-     میزان آشنایی دانشجویان دانشگاه فردوسی با منابع مرجع 6/40 درصد است.

2-     میزان استفاده دانشجویان دانشگاه فردوسی از منابع مرجع 43 درصد است.

3-     بین میزان آشنایی دانشجویان با منابع مرجع و میزان استفاده آنها از این منابع همبستگی مثبت و قوی وجود دارد، یعنی هرچه میزان آشنایی بیشتر باشد،میزان استفاده نیز بیشتر است.

4-     میزان آشنایی و نیز میزان استفاده دانشجویان از منابع مرجع ردیف اول بیشتر از منابع ردیف دوم است.

5-     میزان آشنایی و استفاده دانشجویان رشته های علوم انسانی/اجتماعی از منابع مرجع بیشتر از دانشجویان رشته های علمی/کاربردی است.

6-     بین دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی و دانشجویان دوره های کارشناسی تفاوتی در میزان آشنایی و استفاده ازمنابع مرجع وجود ندارد.

7-     بین میران استفاده دانشجویان تحصیلات تکمیلی از منابع مرجع چاپی و رایانه ای تفاوت معناداری وجود ندارد.

8-     دانشجویان معرفی منابع بوسیله استادان را مؤثرترین روش برای آشنایی با منابع مرجع و نیز استفاده از این منابع می دانند.

9-     مشکلاتی که باعث کاهش استفاده دانشجویان از منابع مرجع می شوند عبارتند از:

کمبود و قدیمی بودن منابع مرجع، عدم راهنمایی دانشجویان بوسیله کتابداران، عدم آشنایی دانشجویان با روشهای استفاده از منابع مرجع و نیز عدم راهنمایی استادان در این زمینه، ساعات محدود استفاده ار بخش مرجع، کمبود فضا و نیز امکانات رایانه ای در بازیابی اطلاعات در بخش مرجع.

در انتها، پیشنهادهایی برای بالا بردن سطح آشنایی و استفاده دانشجویان از منابع مرجع به کتابخانه ها و نیز پیشنهادهایی برای انجام پژوهشهای بیشتر در این زمینه ارائه شد.

چکیده فارسی:

اکنون که ضرورت ایجاد مراکز اطلاع رسانی در ایران احساس شده است، بررسی نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان در تمام زمینه ها امری اجتناب ناپذیر است. هدف پژوهش حاضر نیز، شناسایی نیازهای اطلاعاتی دست اندرکاران صنایع غذایی مشهد و مسائل مرتبط با آن است، تا از این طریق امکان فراهم آوردن اطلاعات مفید و جامع برای متخصصان این صنعت که از صنایع نوپا و رو به گسترش استان می باشد، مهیا گردد.

این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش، کارخانه های صنایع غذایی استان خراسان بودند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود، ضمناً برای پاسخگویی به برخی سوالات، مصاحبه نیز با سرپرستان تعدادی از کتابخانه های شهر مشهد انجام شد.

فرضیه اول این تحقیق به وضعیت مراکز اطلاع رسانی کارخانه های صنایع غذایی شهر مشهد مربوط میشد. نتایج پژوهش نشان داد : کارخانه های صنایع غذایی موجود در مشهد فاقد مرکز اطلاع رسانی کارآمد می باشد که بتواند اطلاعات مرتبط ، مناسب و روزآمد آنان را به سهولت و سریع و بهنگام در اختیارشان قرار دهد.

فرضیه دوم تحقیق، توجیه راه اندازی نظام اطلاع رسانی متمرکز برای صنایع غذایی را مورد بررسی قرار می داد.یافته های پژوهش نشان داد: صنایع غذایی موجود در مشهد از کمیت و کیفیتی برخوردار است که راه اندازی نظام اطلاع رسانی متمرکز برای آنها توجیه اقتصادی /اجتماعی دربردارد.

در انتها، پیشنهادهایی برای رفع یا کاهش موانع دستیابی به اطلاعات کارخانه های صنایع غذایی مشهد و نیز پیشنهادهایی برای انجام پژوهشهای بیشتر در این زمینه ارائه شد.

چکیده فارسی:

پژوهش حاضر به منظور مقایسه سبک مودریت کتابخانه های دو دانشگاه فردوسی وعلوم پزشکی مشهد بر اساس سبکهای مدیریتی لیکرت انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی بوده وبه روش پیمایشی انجام پذیرفته است. جامعه پژوهشی راکلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های دودانشگاه به علاوه سرپرستان آنان تشکیل می دهد. گردآوری اطلاعات از طریق دوپرسنامه محقق ساخته یکی برای کتابداران شاعل ودیگری برای سرپرستان کتابخانه ها انجام گرفته است. برای پاسخ به سؤالات تحقیق از آزمون من_ویتنی استفاده شده است. سؤال اصلی این تحقیق عبارت است از: سبک مدیریت مدیران کتابخانه های دانشگا های فردوسی وعلوم پزشکی مشهد ازلحاظ6 شاخص (رهبری، انگیزش، تصمیم گیری، ارتباطات، هدف گذاری و کنترل) باکدام یک از سبکهای چهارگانه مدیریت لیکرت مطابقت دارد؟ یافته های پژوهشی نشان دادکه درمجموع کل شاخص هاتفاوتهایی به چشم می خورد، به این معنی که کاکنان کتابخانه های علوم پزشکی با 7/57 درصدامتیازمدیران خوددارد سبک 3مدیریت لیکرت یافتند، درحالی که کارکنان کتابخانه های دانشگاه فردوسی مدیران خودرابا

4/49  امتیاز درسبک 2 مودیریت لیکرت ارزیابی کردند. ازطرف دیگر، مودیران (سرپرستان) کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی توانایی اجرای مودیریت سبک 3 لیکرت رابا 5/67 درصد امتیاز در خوددیدندوهمکارانشان درکتابخانه های دانشگاه فردوسی ذهنیت پیداکرده سبک 3 مدیریت لیکرت رابا 5/72 درصدبیان داشتند.

درپایان پیشنهاداتی جهت پژوهشهای آتی درباره سبک مدیریت بهتر درکتابخانه های دانشگاهی ارائه شده است.

چکیده فارسی:

امروزه باتوجه به افزایش روزافزون حجم اطلاعات وبه منظوردسترسی سریع وآسان بهمنابع موردنیاز، نرم افزارهای متعددی برای ذخیره وبازیابی اطلاعات کتابشناختی تولید شده که برای ایجادپایگاههای کتابخانه ای بویژه فهرست رایانه ای   (OPACs)  به کارمی رود. درایران نیز تاکنون چندین نرم افزارکتابخانه ای تولیدودرکتابخانه ها مورداستفاده قرارگرفته است.

پژوهش حاضر بااستفاده ازروش تحقیق علی/مقایسه ای با محورقراردادن سه فرضیه فرعی ویک فرضیه اصلی به بررسی وجودتفاوت بین متغییرمستقل"شیوه های نمایه سازی"  ومتغیروابسته "قابلیت بلزیلبی با میزان بازیابی" در سه نرم افزارفارسی فارسی پارس اذرخش، کاوش ونوساودرسه فیلدعنوان، پدیدآوروموضوع پرداخته است. درنتیجه انجام این تحقیق:

الف: وجودتفاوت معنی دار بین قابلیت بازیابی متأثر ازشیوه های نمایه سازی متفاوت      در فیلدعنوان در سه نرم افزارموردتحقیق مربوط به فرضیه اول تائید گردید.

ب. وجود تفاوت معنی دار بین قابلیت بازیابی متأثرازشیوه های نمایه سازی متفاوت درفیلد پدیدآوردر سه نرم افزار موردتحقیق مربوط به فرضیه دوم رد شده است.

ج.وجودتفاوت معنی داربین قابلیت بازیابی متأثرازشیوه های نمایه سازی مختلف درفیلدموضوع در سه نرم افزار موردتحقیق، مربوط به فرضیه سوم تأییدگردید.

د. درمجموع وجود تفاوت معناداری بین قابلیت بازیابی متاثر از شیوه های نمایه سازی متفاوت در فیلد های عنوان ،پدیدآور و موضوع، در سه نرم افزار مورد تحقیق مربوط به فرضیه اصلی تایید گردید. تفاوت موجود بین شیوه های نمایه سازی و قابلیت بازیابی منابع مشخص و موجود در سه نرم افزار مورد تحقیق عمدتاً ناشی از مسایل و مشکلاتی است که در حوزه های نمایه سازی، برنامه نویسی، ورود اطلاعات، جستجو و بازیابی اطلاعات وجود دارد.

چکیده فارسی:

اعضای هیات علمی دانشگاهها از ارکان مهم آموزش عالی هستند. تحقیق و شناسایی عوامل بازدارنده و مشوق فعالیتهای علمی-پژوهشی آنها میتواند راهگشای رشد کمی و کیفی تولید اطلاعات علمی آنان باشد. بدین جهت پژوهش حاضر که از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است به این موضوع از دیدگاه اعضای علمی گروههای کتابداری پرداخته است. هدف از این پژوهش شناسایی و بررسی میزان عوامل بازدارنده و مشوق فعالیتهای علمی-پژوهشی و تاکید بر رفع نسبی عوامل بازدارنده و ترغیب عوامل مشوق، می باشد. جامعه آماری این پژوهش 77 نفر از اعضای هیات علمی گروههای کتابداری می باشد.ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که در یک بازه زمانی سه ماهه، 58 نفر از اعضای هیات علمی به آن پاسخ دادند.از میان هفت پرسش مطرح شده در این پژوهش، چهار برسش به ترتیب به توصیف ویژگیهای تحصیلی و حرفه ای و مشخصات فردی اعضای هیات علمی، وضعیت کمی سوابق فعالیتهای علمی – پژوهشی منتشر شده آنان ، و آرای این اعضاء درباره تاثیر عوامل بازدارنده و مشوق، مربوط می شد. پرسش پنجم به رابطه و تفاوت بین عوامل بازدارنده و مشوق و متغیرهای رتبه دانشگاهی، سابقه خدمت ، سوابق علمی –پژوهشی، سطح آموزشی گروه محل خدمت، دانشگاه محل اخذ مدرک و مسئولیت اجرایی می پرداخت.نتایج به دست آمده همبستگی معنی داری بین عوامل بازدارنده و سابقه خدمت را نشان دادو به کمک آزمون یومان ویتنی، اختلاف معنی داری بین عوامل بازدارنده و دانشگاه محل اخذ مدرک مشاهده گردید.پرسش ششم به رابطه و تفاوت بین سوابق فعالیتهای علمی-پژوهشی منتشر شده اعضای هیات علمی و متغیرهای فوق می پرداخت.نتایج به دست آمده همبستگی معناداری بین سوابق علمی –پژوهشی و متغیرهای رتبه دانشگاهی ،سابقه خدمت و سطح آموزشی گروه محل خدمت نشان داد  و به کمک آزمون t اختلاف معناداری بین این سوابق و دانشگاه محل اخذ مدرک مشاهده شد.

پرسش هفتم به مقایسه آرای اعضای هیات علمی پژوهشگرا و آموزشگرا درباره عوامل بازدارنده مربوط می شد. نتایج بدست آمده به کمک آزمون یومان ویتنی، اختلاف معناداری را بین آرای این دو گروه نشان داد. پیشنهاداتی نیز درباره چگونگی زدودن عوامل بازدارنده و بهبود وضعیت فعالیتهای علمی-پژوهشی مراکز دانشگاهی آمده است.

چکیده فارسی:

هدف کتابخانه های دانشگاهی حمایت از تحقق رسالتهای سه گانه (آموزشی،تحقیقاتی و خدماتی) دانشگاهها است.در نتیجه، طراحی وب سایت آنها با توجه به دیدگاههایی انجام شود که کارکردهای کتابخانه را در راستای تحقق رسالت دانشگاهها انجام دهد.

از این نظر در حال حاضر ضعفها و مشکلاتی در دیدگاههای نظری از جمله شناسایی عناصر و ویژگیهای مهم در طراحی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی دیده می شود.

بنابراین با هدف شناسایی عماصر و ویژگیهای مطرح در طراحی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی، تحقیق حاضر که از نوع کاربردی است با استفاده از شیوه مورد پژوهی(Case Study ) انجام شد. موراد مورد بررسی در این تحقیق از 20 وب سایت کتابخانه های دانشگاهی ایران( جهت مقایسه )تشکیل شده است. ابزار گردآوری اطلاعات سیاهه ارزیابی محقق ساخته ای شامل 27 ویژگی بود که همه وب سایتهای مورد نظر با آن ارزیابی شد.نتایج بدست آمده از یافته های تحقیق به 5 سوال اصلی در رابطه با شناسایی مهمترین عناصر و ویژگیهای مطرح در طراحی وب سایت کتابخانه های دانشگاهی، میزان همخوانی وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی انتخاب شده با معیارهای مورد نظر پژوهش، شناسایی مشکلات اساسی سایتهای کتابخانه های دانشگاهی مورد بررسی، وجود بیشترین عناصر مشترک در وب سایت کتابخانه های دانشگاهی از نظر دسترسی مطلوب به انواع اطلاعات، و در نهایت ارائه الگوی نظری مناسب برای طراحی وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی پاسخ داد. نتایج بدست آمده نشان داد میزان همخوانی وب سایتهای مورد بررسی خارجی با معیارهای مورد نظر تحقیق در مجموع حدود 78% و میزان همخوانی وب سایتهای ایرانی حدود 45% بوده است.همچنین از حداکثر میانگین 5 امتیاز، برای 27 ویژگی مورد نظر، میانگین گروه مورد بررسی خارجی 88/3 و میانگین گروه ایرانی 27/2 بوده است. در مجموع نتایج بدست آمده نشان داد  وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی ایران از طراحی ضعیفی برخوردار است.در پایان پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت موجود وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی ایران ارائه شد.

چکیده فارسی:

ارائه منابع مرجع و نشریات ادواری به صورت چکیده و تمام متن به طور ناپیوسته و پیوسته(اینترنت) در مجموعه سازی و دیگر کارکردهای کتابخانه ای تاثیر گذاشته است.هدف اصلی این پژوهش این است که با توجه به میزان دسترس پذیری کتابخانه های دانشگاهی فردوسی به ادواریهای الکترونیکی، پیشنهادهایی برای بازنگری در خط مشی مجموعه سازی ادواریهای چاپی ارائه نماید.روش این پژوهش پیمایشی ( کتابخانه ای ) و نوع آن کاربردی است. جامعه آماری شامل مجموعه ادواریهای لاتین الکترونیکی لاتین دسترس پذیر در پایگاههای اطلاعاتی تمام متن در این دانشگاه است. به منظور تسهیل و تسریع در امر پژوهش، از جامعه ادواریهای لاتین چاپی، به دلیل اهمیت ادواریهای لاتین برای مقاطع تحصیلات تکمیلی، 26 رشته در کتابخانه مرکزی (12 رشته علوم انسانی/ اجتماعی و 15 رشته علوم، مهندسی و کشاورزی ) به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از  الف- کاردکس ادواریهای لاتین رشته های نمونه. ب- سیاهه مجله های لاتین تمام متن پایگاههای اطلاعاتی دسترس پذیر در دانشگاه. ج- سیاهه مجله های اصلی مؤسسه اطلاعات علمی.(ISI)  استفاده شد. با توجه به میزان مقیاس اندا زه گیری (اسمی)، برای توصیف داده ها از درصد و برای آزمون فرضیه 1 و بخش اول فرضیه 3 ( میزان همپوشانی مجله های چاپی با اصلی) از آزمون  x   استفاده شد. نتایج پژوهش به ترتیب فرضیه های 1-4 نشان داد که، کل مجله های مورد اشتراک492 عنوان است که 184 عنوان(39/37درصد) به حوزه علوم انسانی و308 عنوان(60/62) به حوزه علوم مهندسی وکشاورزی مربوط میشود. از492 عنوان مجله مورد اشتراک، 205 مجله، به عنوان مجله های اصلی محسوب میشدند که 77 عنوان(56/37درصد) به حوزه علوم انسانی و 128 عنوان(43/62 درصد) به حوزه علوم مربوط می شود. از تعداد کل 882 مجله موجودی، 308 مجله(92/34) دارای شماره های کسری بودکه97 مجله(49/31 درصد) به حوزه علوم انسانی و 211مجله(50/68 درصد) به حوزه علوم مربوط میشود. آزمون اماری مجذورکا نیز تفاوت در هر سه بخش فرضیه1 را معنی دار نشان داد. بین رشته های علمی در درون دو حوزه علمی از جهت تحول کمی وکیفی وتعداد مجله های دارای شماره های کسری تفاوت وجود دارد. بررسی کیفی مجله ها نشان داد که، میزان همپوشانی بین مجله های تمام متن واصلی90 عنوان(21/59 درصد) از 152 عنوان وبین مجله های چاپی واصلی 207 عنوان(07/42 درصد) از 492 عنوان می باشدوازمون مجذور کا تفاوت معنی داری رانشان نداد. درفرضیه 4 مشخص شد که از492 مجله چاپی مورداشتراک 152 عنوان (81/30 درصد) به صورت تمام متن قابل دسترسی اند. اما توصیه شدکه بادرنظر گرفتن ویژگیهای متفاوت این دونوع منبع وموارددیگری که از پژوهشهای قبلی استخراج شده اقدام مناسب انجام شود. بر مبنای نتایخ حاصل شده از هر فرضیه، پیشنهاداتی نیز توصیه شده است.